ایده چیست و چگونه میتوان ایده پردازی کرد؟
ایده چیست؟
ایده از مباحث اولیه در کارآفرینی و ایجاد کسب و کار جدید است. بدون ایده شما دقیقاً نمی‌دانید چگونه باید یک کسب و کار راه اندازی کنید و چه کارهایی انجام دهید.
امروزه شاهد کسب و کارهای پر رونقی هستیم که شروع آن با یک ایده فوق‌العاده همراه بوده است. آیا ما هم می‌توانیم با طراحی و پیاده سازی درست یک ایده کسب و کار خود را راه انداخته و به ثروت برسیم؟ هیچ چیز غیر ممکن نیست! در این مقاله قصد داریم تا مفهوم ایده در کارآفرینی را برایتان بیشتر شرح دهیم.
در مورد مفهوم ایده نقطه نظرات متفاوتی میان صاحبان ایده و سرمایه گذاران وجود دارد. اغلب صاحبان و طراحان ایده، جزئیات ایده خود را با کسی مطرح نمی‌کنند زیرا معتقدند تنها دارایی آن‌هاست و بر این باورند که ویژگی‌های لازم برای کارآفرین شدن را دارند و تنها مشکل جذب سرمایه گذار را دارند و اگر نمی‌توانند سرمایه گذار مناسبی را جذب کنند به این دلیل است که او درک درستی از دنیای کسب و کار و ایدهی آن‌ها ندارد.
در مقابل سرمایه گذاران بر این باورند که ایده های زیادی وجود دارد ولی اجرای درست ایده و تجاری سازی آن مهم است که جز با سرمایه گذاری ممکن نیست و بسیاری از ایده پردازان افراد خوش خیالی هستند که می‌خواهند ایده های خود را به قیمت بالایی بفروشند.
مفهوم ایده چیست؟
ایده که در زبان انگلیسی به آن "Idea" گفته می‌شود به معنای ارائه‌ی یک راه حل خلاقانه برای رفع مشکلی خاص است.
ایده ها فقط کسب و کاری نیستند مثلاً استفاده از سرکه سفید برای پاک کردن لکه‌های قهوه روی لباس یک ایده است، به طور کلی انسان هر وقت که با چالشی مواجه می‌شود برای رفع آن شروع به ایده پردازی می‌کند. این روند از ابتدای خلقت انسان وجود داشته و توقف ناپذیر است. اما یادتان باشد که اولین محرک ایده، احساس نیاز در انسان است.
همه‌ی ما در طول روز بدون اینکه متوجه باشیم در حال ایده‌پردازی برای حل مسائل و مشکلات خود هستیم. مثلاً وقتی که احساس گرما می‌کنیم سعی می‌کنیم آب خنک بنوشیم یا خود را با وسیله‌ای باد بزنیم در واقع مفهوم ایده می‌تواند به همین سادگی باشد و یا شامل یک اختراع کاملاً جدید و نوآورانه باشد. اما نکته‌‌ی مشترکی که در تمام ایده‌پردازی‌ها وجود دارد، حل مشکل با استفاده از راه‌حلی خلاقانه است.
ایده‌پردازی چیست و چگونه انجام می‌شود؟
وقتی سعی می‌کنیم به ایده خود پر و بال بدیم و عملی تأثیر گذار برای رشد و پیشرفت از شرایط فعلی انجام بدیم در واقع ایده پردازی کردیم. ایده پردازی نوعی تصور ذهنی است که از طریق آن میتوان شرایط متفاوتی را ایجاد و تحول عظیمی به وجود آورد. برای اینکه بتوانید ایده پرداز خوبی باشید کافی است مدام از طریق فعالیت‌هایی مانند مدیتیشن ذهن خود را آرام کرده و از طریق خواندن کتاب و یا تغذیه مناسب، ذهن خود را تقویت کنید. همچنین شناخت روش‌های ایده پردازی به شما کمک زیادی می‌کند.
اولین قدم برای ایده پردازی خلاقیت است. ایده های اولیه برخی از اختراعات و کسب و کارها گاهاً خنده دار بوده است. اما به علت پشتکار بالای ایده پرداز منجر به تحولی بزرگ در دنیا شده است. ایده ها نتیجهی تعامل فرد با محیط و خلاقیت وی هستند. وقتی بتوانید با محیط به خوبی ارتباط برقرار کنید و همچنین ذهن خلاقی داشته باشید ایده هایی برای رفع مشکل موجود و یا بهبود شرایط به سرتان خواهد زد.
بخشی از ایده پردازی به هوش و استعداد افراد مربوط می‌شود و برخی دیگر از دانسته‌های آنان نشأت می‌گیرد. در واقع کارشناس محیط زیستی که یک راه حل در جهت رفع مشکلات کم آبی و خشکسالی ارائه می‌دهد در حال ایده پردازی است.
عموماً افراد ایده پرداز به عنوان شخصی با اعتماد به نفس شناخته می‌شوند که جرئت بیان ایده خود را داشته‌اند اما ایده پردازی صرفاً مخصوص افراد باهوش و با استعداد نیست بلکه عوامل گوناگونی می‌تواند به تقویت آن کمک کند که یکی از این عوامل تجربه است. افرادی که از تجارب کاری خود در شرکت‌های مختلف درس می‌گیرند و به هر فرصت شغلی به عنوان فرصتی برای یادگیری نگاه می‌کنند می‌توانند ایده پردازان آینده باشند.
جالب است بدانید که بسیاری از ایده‌پردازان و کارآفرینان برتر دنیا، در تجربه دوم یا سوم کاری خود به یک ایده قدرتمند دست یافته‌اند. این افراد در ابتدا به عنوان عضو کوچکی از تیم فعالیت می‌کردند که عملکرد شرکت، مدیر و هم تیمی‌های خود را به دقت رصد می‌کردند و در نهایت راه حلی برای راه اندازی یک مجموعه‌ی مشابه و یا مدیریت بهتر همان مجموعه به ذهنشان خطور کرده است.
یکی دیگر از عوامل تأثیر گذار در ایده پردازی داشتن اعتماد به نفس است که تقویت آن می‌تواند منجر به بالا رفتن توانایی ایده پردازی شما شود. وقتی زندگی نامه‌ی افرادی چون مارک زاکربرگ، استیو جابز، ایلان ماسک و ... را میخوانیم با یک ویژگی مشترک در آنان مواجه میشویم، اینکه آنان به نظرات و قضاوت های خود باور داشتند. گفتن این نکته بسیار مهم است که این اعتماد و خود باوری باید نتیجهی کسب علم و دانش باشد و تلاش در جهت رشد استعداد باشد و تنها در این صورت است که سازنده خواهد بود.
هر یک از افرادی که امروزه آن‌ها را به عنوان الگو می‌شناسیم روزی استعداد خود را کشف کرده و در راستای آن تلاش زیادی کرده‌اند تا بتوانند متمایز باشند.
آیا ارتباطی بین ایده و خلاقیت وجود دارد؟
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، خلاقیت ریشه در استعداد فرد دارد. فردی به واسطه‌ی استعداد هنری که دارد تابلوهای نقاشی زیبا یا ملودی‌های به یاد ماندنی از خود به جا می‌گذارد و فردی دیگر که استعداد منطقی ریاضی بالایی دارد، مسائل را به شیوه‌های خلاقانه حل می‌کند و نظریه‌ها و استدلال‌های محکم ارائه می‌دهد. در نتیجه میتوان گفت که خلاقیت قابل تمرین نیست ولی میتوان شرایط لازم برای شکوفا شدن آن را فراهم کرد. کافی است مسیر مناسب و درست خود را پیدا کنید در آن مسیر گام بردارید، خود را رشد دهید و ثابت قدم بمانید آن وقت است که سیلی از ایده های خلاقانه به سمت شما روانه خواهد شد.
ایده در کارآفرینی چه معنایی دارد؟
در کارآفرینی، ایده و ایده پردازی یک مفهوم ذهنی خلاقانه و منحصر به فرد است که علاوه بر حل یک مشکل، سود و دستاورد مالی نیز به همراه دارد.
در کارآفرینی چهار ویژگیِ نوآورانه بودن، منحصر به فرد بودن، حل مشکل و تولید سود از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورت نبود هر یک مفهوم ایده کارآفرینانه زیر سؤال می‌رود.
1. نوآوری
مفهوم ایده‌پردازی در کارآفرینی در نهایت به تولید یک محصول یا خدمت می‌انجامد. بر این اساس میتوان گفت که در کارآفرینی لازم است نوآوری در تولید و عرضه محصول نقش اصلی را داشته باشد. این نوآوری به شکل می‌تواند وجود داشته باشد یا در قالب تولید یک محصول کاملاً جدید (اختراع) و یا توسعه محصولات موجود (اضافه کردن امکانات و ویژگی‌ها یا تسهیل دسترسی). با تمرکز کسب و کارها بر نوآوری هزینه‌های تحقیق و توسعه شرکت‌ها به شدت افزایش می‌یابد که این امر خود امکان رهبری بازار با یک جایگاه مستحکم را نیز برای سازمان‌ها فراهم خواهد کرد.
بیل گیتس مؤسس مایکروسافت معتقد است که “نوآوری؛ پیشرو و راهبر واقعی پیشرفت است.“
2. منحصر به فرد بودن
برای منحصر به فرد بودن باید تفاوت و تمایزی میان خود و رقبا ایجاد کنید. پیشنهاد فروش منحصر به فرد یا همان USP (Unique Selling Proposition) شما را از رقبایتان متمایز می‌کند، به طور مثال وقتی محصولی را با مواد مرغوب‌تر و کیفیت بالاتر و یا قیمت پایین‌تر به فروش می‌رسانید یعنی دارید میان خود و رقبا تفاوتی ایجاد می‌کنید که این همان پیشنهاد فروش منحصر به فرد شماست که به شما این امکان را می‌دهد تا با دیگران بازیگران موجود در صنعت رقابت کنید
3. حل مسئله
انسان وقتی احساس نیاز می‌کند درصدد رفع آن نیاز برمی‌آید یا سعی می‌کند آن را تسهیل کند. تا نیازی نباشد، کسب‌و‌کاری نیز نخواهد بود. بیشتر کسب و کارهای موجود در پاسخ به یک نیاز به وجود آمده‌اند. در واقع این کسب و کارها، ایده‌ای کارآفرینانه محسوب می‌شوند که منجر به رفع یک مسئله موجود شدند. این مسئله ممکن است به صورت نیاز یا مشکل حاد جلوه کرده باشد مانند بحران کرونا یا حتی یک نیاز پنهان باشد، مثل اضافه شدن دوربین به گوشی‌های تلفن همراه که معضل یا نیاز آشکار کسی نبود، اما پس از عرضه از نیاز پنهان به آشکار تبدیل شد.
4. سوددهی
یکی دیگر از ویژگی‌های ایدهی کارآفرینانه، امکان سودآوری و بازدهی اقتصادی است. یک ایده کارآفرینانه غیر از ویژگی‌های بالا، باید قابلیت سوددهی قابل قبول و مقیاس‌پذیری نیز داشته باشد. برای بررسی یک ایده از دید کارآفرینی، مطالعه سوددهی (Profitabality Study) را با استفاده از صورت‌های مالی انجام می‌دهند. اگر ایده، پتانسیل خوبی در حفظ کارایی (از جهت حل مسئله) و نوآوری و همچنین سوددهی بلند‌مدت داشته باشد، از لحاظ امکان سودآوری تأیید خواهد شد.
جمع بندی:
بی شک ایده‌ها کلید تعامل سازنده انسان با محیط هستند. انسان از طریق ایده و ایده‌پردازی نه‌تنها می‌تواند مشکلات خود را حل کند؛ بلکه می‌تواند آن‌ها را به فرصت تبدیل کرده و از آن‌ها در جهت تولید سرمایه استفاده کند. ایده‌پردازی را میتوان نتیجهی خلاقیت، تیز‌بینی، اعتماد به نفس و تجربه دانست. مفهوم ایده در کارآفرینی یعنی ایده‌ای که یک مسئله (رفع نیاز، عرضه برای تقاضای پنهان یا آشکار) را به صورتی نوآورانه، منحصر به فرد و سودآور حل می‌کند.
منبع: محک شاپز